Tổng quan
Bơ shea (Shea Butter – bơ hạt mỡ) là một chất béo dạng kem, bán rắn và được chiết xuất từ hạt của cây Shea – loài cây có nguồn gốc chủ yếu từ châu Phi. Trong bơ Shea được phát hiện có chứa hàm lượng vitamin dồi dào (chẳng hạn như vitamin E và vitamin A) và các hợp chất giúp làm lành các vùng da có vết rách hoặc vết cắt. Bên cạnh đó, bơ Shea còn được sử dụng như một loại kem dưỡng ẩm da và như một loại dầu trong thực phẩm tương tự chocolate.
Hạt Shea là hạt của cây Shea. Mặc dù về mặt lý thuyết, một số người có thể bị dị ứng khi sử dụng các loại hạt từ thực vật, tuy nhiên đối với hạt Shea, các phản ứng dị ứng được cho là khó có thể xảy ra.
Trên thực tế, chương trình Food Allergy Research and Resource của Đại học Nebraska báo cáo rằng không ghi nhận trường hợp xảy ra phản ứng dị ứng khi dùng bơ Shea, thậm chí ngay cả những người đã từng bị dị ứng với các loại hạt cây khác cũng không cho thấy bất kỳ dấu hiệu dị ứng nào.
Tại sao bơ Shea lại hầu như không gây ra dị ứng?
Theo các nghiên cứu từ Đại học về Dị ứng, Hen và Miễn dịch Hoa Kỳ, các loại hạt cây như hạt óc chó, hạt điều và hồ đào là một trong tám loại thực phẩm phổ biến nhất (cùng với các động vật có vỏ như nghêu, sò, ốc,… và đậu phộng) gây dị ứng ở người.
Các triệu chứng dị ứng xảy ra là khi các protein có trong hạt thực vật liên kết với một chất hóa học trong máu được gọi là kháng thể Immunoglobulin E (IgE). Ở một số người, IgE sẽ coi protein trong các loại hạt là một mối đe dọa và truyền tín hiệu đến cơ thể để phản ứng lại với mối đe dọa này.
Các triệu chứng dị ứng thường gặp là:
- Khó thở và khó nuốt (nuốt nghẹn)
- Ngứa
- Buồn nôn
Tuy nhiên, đối với bơ Shea, các tình trạng dị ứng thường hiếm gặp bởi người ta cho rằng hạt Shea chỉ chứa một hàm lượng nhỏ protein – không đủ để gây ra các phản ứng dị ứng.
Một nghiên cứu được thực hiện vào năm 2011 nhằm so sánh hàm lượng protein của hạt Shea và các loại hạt khác. Người ta phát hiện rằng các dải protein chỉ có trong chiết xuất hạt Shea. Nếu loại bỏ các dải protein này ra khỏi bơ Shea, IgE sẽ không có protein để liên kết và vì thế không thể gây ra bất kỳ phản ứng dị ứng nào.
Xem thêm: Lợi ích và công dụng của bơ Shea cho da mặt
Các ích lợi từ bơ shea
Bơ Shea từ lâu đã được sử dụng rất phổ biến bởi người ta tin rằng các đặc tính có lợi của bơ Shea có thể tác động tích cực đến sức khỏe của họ. Một số lợi ích có thể kể đến như sau:
Đặc tính chống viêm
Dầu Shea rất giàu triterpene - một hợp chất được cho là có tác dụng giảm đau và giảm viêm.
Năm 2013, một nghiên cứu được tiến hành trên 33 người thoái hóa khớp gối cho thấy rằng những người sử dụng chiết xuất dầu shea trong 16 tuần liên tiếp có cải thiện đáng kể về tình trạng viêm khớp gối, cụ thể là họ ít bị đau khớp hơn đồng thời các khớp gối trở lên linh hoạt hơn.
Dưỡng ẩm cho da
Các axit oleic, stearic và linoleic được tìm thấy rất nhiều trong dầu Shea. Các chất béo này giúp dầu shea và nước dễ dàng liên kết lại với nhau, nhờ đó giúp dầu Shea dễ thẩm thấu vào da hơn. Nếu bạn đang tìm kiếm loại kem dưỡng ẩm cho da mặt mà không để lại cảm giác nhờn, bạn nên cân nhắc việc lựa chọn dầu Shea.
Điều trị rối loạn sắc tố da
Với đặc tính kem và tính chất dịu nhẹ, bơ Shea được coi là bí quyết giúp làn da trở nên mịn màng, không tuổi.
Một nghiên cứu năm 2015 được tiến hành trên những bệnh nhân bị chàm ở mức độ nhẹ và trung bình. Những người này được cho sử dụng kem có chứa bơ Shea 3 lần mỗi ngày. Sau 2 tuần quan sát, các nhà nghiên cứu nhận thấy tình trạng ngứa ở các bệnh nhân giảm đến 79% trong khi độ ẩm da tăng 44%.
Ngoài ra, bơ Shea cũng có khả năng điều trị các tình trạng khác liên quan đến da như bệnh vẩy nến hoặc làm lành vết cắt và vết xước.
Giảm nghẹt mũi
Bơ Shea được sử dụng phổ biến bởi đặc tính giúp giảm viêm. Điều này có thể lý giải tại sao có nhiều hơn một nghiên cứu (nghiên cứu cũ vào năm 1979) chứng minh bơ Shea có khả năng làm giảm nghẹt mũi.
Nghiên cứu này được tiến hành bằng cách cho những người bị dị ứng theo mùa bôi bơ Shea vào bên trong mũi. Sau đó, các nhà nghiên cứu thấy rằng chỉ trong 90s kể từ khi dùng bơ Shea, đường thở của họ trở nên thông thoáng hơn, đồng thời giúp làm chậm sự xuất hiện cơn nghẹt mũi lên đến 8.5 giờ.
Giảm nếp nhăn
Theo một đánh giá vào năm 2014 về các nghiên cứu trên Tạp chí Khoa học Đời sống Hoa Kỳ, bơ Shea đã được chứng minh là giúp thúc đẩy sản sinh collagen ở chuột. Mà collagen lại là hợp chất giúp da căng mịn và làm giảm nếp nhăn.
Bên cạnh đó, một bài báo tương tự cũng nhấn mạnh rằng bơ Shea có khả năng chống lại các bức xạ tia cực tím (UV) từ mặt trời – tác nhân chính gây tổn thương da. Tuy nhiên, các bác sĩ khuyến cáo rằng tốt hơn hết bạn vẫn nên sử dụng kem chống nắng.
Ngoài ra, bơ Shea có chứa hàm lượng lớn vitamin E – hợp chất giúp làm mờ sẹo trên da, đồng thời vitamin A có trong bơ shea cũng giúp bạn duy trì được làn da căng mịn.
Cách sử dụng bơ Shea
Bơ Shea là một loại kem dạng bán rắn, tan chảy ở nhiệt độ cơ thể, nhờ đó dễ dàng được thẩm thấu vào da. Đồng thời, bơ Shea phù hợp với nhiều loại da khác nhau và là thành phần có trong nhiều loại mỹ phẩm hoặc các sản phẩm như:
- Kem dưỡng ẩm
- Dầu gội
- Dầu xả
- Xà phòng
Có hai dạng sản phẩm bơ Shea:
- Bơ Shea chưa tinh chế. Đây là sản phẩm bơ Shea ở dạng nguyên chất, tự nhiên.
- Bơ Shea tinh chế. Đây là sản phẩm mà màu và mùi tự nhiên đã được loại bỏ. Theo Viện Shea Butter Hoa Kỳ (ASBI), bơ Shea đã qua tinh chế có thể làm mất đến 75% thành phần “hoạt tính sinh học” – những đặc tính giúp bơ Shea mang lại các lợi ích cho sức khỏe.
Có tác dụng phụ gì khi sử dụng bơ Shea không?
Bản thân bơ Shea dường như không có khả năng gây ra dị ứng cũng như tác dụng phụ. Tuy nhiên, các thành phần như chất tạo mùi, chất bảo quản hoặc chất tạo màu có trong các sản phẩm bơ Shea có thể là nguyên nhân khiến bạn bị dị ứng.
Viện Shea Butter Hoa Kỳ (ASBI) khuyến cáo rằng bạn nên sử dụng bơ Shea loại A cao cấp – loại đã được kiểm chứng và chứng nhận về chất lượng và tính an toàn.
Ngoài ra, bạn cũng cần lưu ý rằng một số người bị dị ứng cao su cho biết họ có nhạy cảm và bị kích ứng khi sử dụng bơ Shea. Điều này được giải thích là do trong bơ Shea có một hợp chất dạng cao su. Tuy nhiên, theo Hiệp hội Dị ứng Latex Hoa Kỳ, không có nghiên cứu khoa học nào chỉ ra mối liên hệ giữa dị ứng mủ cao su và bơ Shea.
Theo Viện Da liễu Hoa Kỳ, bơ Shea có thể gây bít tắc lỗ chân lông khi bôi ngoài da. Vì vậy, các nhà khoa học khuyến cáo những người bị mụn trứng cá không nên sử dụng bơ Shea cho da mặt hoặc lưng.
Tóm tắt
Mặc dù những người bị dị ứng với hạt thực vật cũng có thể có phản ứng tương tự với bơ Shea, tuy nhiên các nhà nghiên cứu báo cáo rằng họ chưa từng ghi nhận trường hợp dị ứng nào khi sử dụng bơ Shea. Hơn nữa, bơ Shea có thể được dùng như một loại kem dưỡng ẩm, đồng thời còn được cho là an toàn, hiệu quả và mang lại nhiều ích lợi khác như chống viêm da hoặc làm chậm quá trình lão hóa.
Tùy vào sở thích và nhu cầu cá nhân mà bạn có thể chọn bơ Shea tinh chế hoặc bơ Shea chưa tinh chế. Bạn cũng nên lưu ý rằng mặc dù bơ Shea tinh chế có khả năng dưỡng ẩm cho da, nhưng đối với tác dụng làm dịu da, bơ Shea chưa tinh tế được cho là tốt hơn.
Nguồn: https://www.healthline.com/health/shea-butter-allergy
Dịch bởi Sakura Beauty Vietnam.
